RYK CZESKIEGO LWA
W tym tygodniu rozpoczynamy przegląd filmów nagrodzonych najważniejszą nagrodą w Czechach – Czeskimi Lwami. Kontynuując tematy rozpoczęte w ubiegłym roku wybraliśmy dwa tytuły, których fabuła wiąże się z wydarzeniami historycznymi. Komentarze do filmów wygłosi Mariusz Surosz.
„Protektor” w reżyserii Marka Najbrta rozgrywa się w czasach II wojny światowej. Hana Vrbatová, gwiazda czechosłowackiej kinematografii jest Żydówką i po utworzeniu przez hitlerowców Protektoratu Czech i Moraw musi się ukrywać. Jej mąż Emil zostaje natomiast popularnym prezenterem w nazistowskim radiu. Sytuacja taka rodzi cały szereg komplikacji, a reżyser stawia pytania o motywacje ludzkiego postępowania, o wpływ dramatycznych okoliczności na relacje międzyludzkie, o miłość w warunkach wymagających od człowieka znacznie więcej, niż w czasach pokoju. „Protektor” został nagrodzony Czeskim Lwem w 2010 roku, wygrał też krakowski festiwal Off Plus Camera.
„Gorejący krzew” w reżyserii Agnieszki Holland powstał najpierw jako miniserial, następnie zaś jako film pełnometrażowy dla HBO. Obraz nie był dystrybuowany w polskich kinach, tym bardziej więc jego projekcja w ramach naszego cyklu zasługuje na uwagę.
Punktem wyjścia jest tu historia samospalenia Jana Palacha, który w 1969 roku jako pierwszy zaprotestował przeciwko zgodzie społeczeństwa Czechosłowacji na stłumienie Praskiej Wiosny. Warto wiedzieć, że Agnieszka Holland studiowała w tym czasie w praskiej szkole filmowej FAMU i była blisko związana ze środowiskiem protestujących studentów. Film opowiada nie tylko o wydarzeniu historycznym, pokazuje także walkę Czechów o takie wartości jak wolność i godność człowieka. Atutem filmu jest to, iż o jednym z najbardziej tragicznych doświadczeń w powojennej historii Czechosłowacji opowiada Polka, obserwator z zewnątrz, a jednocześnie świadek tamtych wydarzeń.
„Gorejący krzew” otrzymał w 2014 roku Czeskie Lwy aż w 11 kategoriach. Czesi zgłosili go także do nagrody Oskara, jednak z powodów formalnych nie udało mu się uzyskać kwalifikacji.
Obok filmów nawiązujących do dziejowych wydarzeń XX wieku pokażemy
„Na złamanie karku” w reżyserii Jana Hřebejka, utwór nagrodzony Czeskim Lwem w 2005 roku. Jego akcja rozgrywa się w Pradze, zaś fabuła ogniskuje się wokół problemów i dylematów współczesnego świata, takich jak rasizm, konsekwencje łamania zasad etycznych i ukrywania prawdy. Będziemy obserwować losy bohaterów, którzy uwikłani we wzajemne relacje, dokonywać muszą weryfikacji swoich dotychczasowych poglądów. Uniwersalne tematy, takie jak miłość, przyjaźń, zaufanie splecione zostają z wątkami charakterystycznymi dla zglobalizowanego świata, w którym obcość nadal budzi lęk, ale który zmusza do konfrontacji z odmiennością. Film łączy w charakterystyczny sposób dramatyzm i humor.
W ramach przeglądu zaprezentujemy również film dokumentalny
„Miłość w grobie” w reżyserii Davida Vondráčka, który był naszym gościem podczas ubiegłorocznej edycji. Tym razem zajął się on tematem odbiegającym od wydarzeń historycznych i związanych z nimi dylematów, podjął jednak kwestię równie trudną. Film opowiada historię bezdomnych, mieszkających na cmentarzu, których Vondráček odwiedza w ciągu kilku lat, pokazując ich zmagania z rzeczywistością. Widzi w swoich bohaterach nie tyle bezdomnych, co przede wszystkim ludzi z ich pragnieniami, potrzebami, słabościami i uczuciami.
Poza przeglądem, choć w tym samym czasie, pokażemy film
„Nasz Vaszek. O sile bezsilnych” polskiej reżyserki Krystyny Krauze. Bohaterem tego dokumentu jest Václav Havel. Autorka filmu szczególnie akcentuje jego związki z polską opozycją. Ciekawe jest to polskie spojrzenie na postać legendarnego czeskiego dysydenta i polityka. Podczas spotkania z
Krystyną Krauze zatytułowanego:
Czeskie – polskie – wspólne? będziemy zastanawiać się nad różnymi aspektami tych relacji. W rozmowie weźmie udział
Mariusz Surosz.
Wstęp na wszystkie projekcje oraz spotkanie z Krystyną Krauze jest wolny. Odbędą się one w siedzibie Kolegium Nauczycielskiego w Bielsku-Białej przy ulicy Krakowskiej 30. Szczegółowy program:
RYK CZESKIEGO LWA - przegląd filmów
1 października
- godz.16.30: „Protektor”, reż. Marek Najbrt (100 min.), Czeski Lew 2009 – komentarz: Mariusz Surosz
- godz. 19.00: „Miłość w grobie”, reż. David Vondráček (79 min.), Czeski Lew 2013 w kategorii film dokumentalny – komentarz: Mariusz Surosz
2 października
- godz. 16.30: „Gorejący krzew”, reż. Agnieszka Holland (206 min.), Czeski Lew 2013
– komentarz: Mariusz Surosz
3 października
- godz. 12.15: „Na złamanie karku”, reż. Jan Hřebejk (108 min.), Czeski Lew 2005
Czeskie – polskie – wspólne?
Projekcja filmu „Nasz Vaszek. O sile bezsilnych” (52 min.) i spotkanie z reżyser Krystyną Krauze. W rozmowie weźmie udział
Mariusz Surosz
3 października godz. 10.00